Giới thiệu về tình trạng rụng tóc
Rụng tóc là hiện tượng tóc rời khỏi nang tóc trên da đầu, có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào, và thường khiến nhiều người cảm thấy lo lắng về ngoại hình cũng như sức khỏe tổng thể. Để hiểu rõ rụng tóc là bệnh gì, trước tiên chúng ta cần nắm được bản chất của nó: tóc rụng là một phần tự nhiên trong chu kỳ phát triển của tóc, bao gồm ba giai đoạn chính là anagen (giai đoạn tăng trưởng), catagen (giai đoạn chuyển tiếp) và telogen (giai đoạn nghỉ).
Trung bình mỗi ngày, một người trưởng thành mất khoảng 50-100 sợi tóc, và đây được coi là rụng tóc sinh lý – một quá trình hoàn toàn bình thường khi nang tóc tái tạo để sản sinh sợi tóc mới. Tuy nhiên, khi số lượng tóc rụng vượt quá ngưỡng này hoặc tóc không mọc lại, đó có thể là dấu hiệu của rụng tóc bệnh lý, đòi hỏi sự chú ý và can thiệp kịp thời.
Phân biệt giữa rụng tóc sinh lý và rụng tóc bệnh lý là điều vô cùng quan trọng để xác định xem bạn có thực sự đang gặp vấn đề sức khỏe hay không. Rụng tóc sinh lý thường xảy ra đều đặn, không để lại các mảng hói rõ rệt và không kèm theo triệu chứng bất thường như ngứa, viêm da đầu hay tóc mỏng đi nhanh chóng.
Ngược lại, rụng tóc bệnh lý lại xuất hiện với các dấu hiệu nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như tóc rụng thành từng mảng, da đầu lộ rõ hoặc tóc yếu đi trông thấy trong thời gian ngắn.
Những trường hợp này thường liên quan đến các yếu tố bên trong cơ thể như rối loạn nội tiết, thiếu hụt dinh dưỡng, hoặc thậm chí là các bệnh lý tiềm ẩn mà bạn chưa nhận ra. Với kinh nghiệm tư vấn cho hàng loạt khách hàng, tôi nhận thấy rằng nhiều người thường bỏ qua sự khác biệt này, dẫn đến việc chậm trễ trong việc tìm kiếm giải pháp phù hợp.
Vậy khi nào bạn cần lo lắng về tình trạng rụng tóc của mình? Nếu bạn nhận thấy tóc rụng quá nhiều mỗi ngày (trên 100 sợi), xuất hiện các mảng hói bất thường, hoặc da đầu có dấu hiệu viêm đỏ, ngứa ngáy kéo dài, đó là lúc bạn nên xem xét vấn đề nghiêm túc hơn.
Ngoài ra, nếu tình trạng rụng tóc đi kèm với các triệu chứng khác như mệt mỏi, tăng cân bất thường, hoặc thay đổi tâm trạng, rất có thể nó liên quan đến sức khỏe tổng thể chứ không chỉ là vấn đề về tóc.
Các dạng rụng tóc thường gặp và nguyên nhân gây ra
Rụng tóc do di truyền (Androgenetic Alopecia)
Rụng tóc do di truyền, hay còn gọi là Androgenetic Alopecia, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng hói đầu ở cả nam và nữ. Hiện tượng này chịu ảnh hưởng trực tiếp từ yếu tố gen, đặc biệt là sự nhạy cảm của nang tóc với hormone dihydrotestosterone (DHT) – một dẫn xuất của testosterone. Khi DHT tác động lên nang tóc, nó làm thu nhỏ kích thước nang, khiến tóc mọc ra ngày càng mỏng và yếu, cuối cùng dẫn đến việc nang tóc ngừng sản sinh sợi tóc mới.
Sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới trong trường hợp rụng tóc di truyền là khá rõ rệt, điều mà tôi thường giải thích cho khách hàng để họ hiểu rõ hơn về tình trạng của mình. Ở nam giới, rụng tóc do di truyền thường bắt đầu từ đường chân tóc ở trán hoặc đỉnh đầu, tạo thành hình chữ “M” hoặc hói hoàn toàn ở vùng đỉnh, trong khi tóc ở hai bên và sau gáy vẫn có thể giữ nguyên.
Ngược lại, ở nữ giới, tóc thường mỏng dần đều khắp da đầu mà không hình thành các mảng hói rõ rệt, khiến nhiều người nhầm lẫn với rụng tóc do thiếu dinh dưỡng.
Dấu hiệu nhận biết rụng tóc do di truyền ở cả hai giới bao gồm tóc mọc chậm lại, sợi tóc nhỏ và yếu hơn bình thường, cùng với việc tóc rụng kéo dài qua nhiều năm mà không có dấu hiệu cải thiện. Nếu bạn nghi ngờ mình thuộc nhóm này, việc thăm khám với bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia tóc là cần thiết để xác định chính xác và có hướng điều trị kịp thời.
Rụng tóc do rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố là một nguyên nhân phổ biến khác gây ra rụng tóc, và tôi nhận thấy điều này thường xảy ra ở những giai đoạn đặc biệt trong cuộc đời như sau sinh, tuổi dậy thì hay tiền mãn kinh. Hormone đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ phát triển của tóc, đặc biệt là estrogen và progesterone ở nữ giới, cùng với testosterone ở nam giới.
Khi nồng độ hormone thay đổi đột ngột, chẳng hạn như sau khi sinh con, cơ thể giảm mạnh estrogen, khiến nhiều nang tóc chuyển từ giai đoạn tăng trưởng sang giai đoạn nghỉ, dẫn đến rụng tóc hàng loạt.
Các giai đoạn như dậy thì hay tiền mãn kinh cũng có thể gây ra rụng tóc do sự mất cân bằng hormone, dù mức độ thường nhẹ hơn so với sau sinh. Ở tuổi dậy thì, sự gia tăng testosterone ở cả nam và nữ có thể kích thích sản sinh DHT, làm ảnh hưởng đến nang tóc tương tự như rụng tóc di truyền.
Trong khi đó, ở giai đoạn tiền mãn kinh, sự sụt giảm estrogen khiến tóc trở nên khô xơ và dễ gãy rụng hơn. Để giảm rụng tóc do rối loạn nội tiết, tôi thường khuyên khách hàng kết hợp chế độ ăn uống giàu phytoestrogen (từ đậu nành, hạt lanh) và sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc tự nhiên để hỗ trợ nang tóc từ bên ngoài. Quan trọng hơn, việc thăm khám bác sĩ nội tiết sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân gốc rễ và điều chỉnh hormone một cách khoa học, từ đó cải thiện sức khỏe tóc lâu dài.
Rụng tóc do căng thẳng, stress kéo dài
Căng thẳng và stress kéo dài là một trong những yếu tố mà tôi nhận thấy ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt với những người có lịch trình làm việc dày đặc hoặc áp lực gia đình lớn. Cơ chế gây rụng tóc do stress liên quan đến việc cơ thể sản sinh quá mức hormone cortisol, làm gián đoạn chu kỳ phát triển của tóc và đẩy nhiều nang tóc vào giai đoạn nghỉ (telogen) sớm hơn bình thường.
Hiện tượng này được gọi là Telogen Effluvium, và tôi từng gặp không ít trường hợp khách hàng bị rụng tóc đột ngột sau những biến cố lớn như mất việc, ly hôn hoặc người thân qua đời. Tóc rụng do stress thường không tạo thành mảng hói mà rụng đều khắp da đầu, khiến tóc mỏng đi rõ rệt trong vài tuần đến vài tháng. Điều đáng chú ý là nếu stress không được kiểm soát, tình trạng này có thể kéo dài và làm tổn thương nang tóc vĩnh viễn.
Để bảo vệ mái tóc khỏi tác động của căng thẳng, tôi luôn khuyến khích khách hàng áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc đơn giản là dành thời gian cho bản thân mỗi ngày. Một khách hàng của tôi, vốn là nhân viên văn phòng thường xuyên làm việc muộn, đã giảm đáng kể lượng tóc rụng chỉ sau 2 tháng thực hành thiền 15 phút mỗi tối và kết hợp sử dụng dầu gội thảo dược để nuôi dưỡng da đầu.
Ngoài ra, việc duy trì giấc ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm và tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, rượu bia cũng là cách hiệu quả để kiểm soát cortisol, giúp tóc phục hồi dần theo thời gian. Tóc khỏe không chỉ đến từ cách chăm sóc bên ngoài mà còn phụ thuộc rất nhiều vào trạng thái tinh thần của bạn, vì vậy đừng xem nhẹ yếu tố này.
Rụng tóc do thiếu hụt dinh dưỡng
Tóc cần một loạt dưỡng chất thiết yếu để phát triển khỏe mạnh, bao gồm biotin (vitamin B7), sắt, kẽm và protein – những “nguyên liệu” chính để xây dựng keratin, thành phần chủ đạo của sợi tóc. Khi cơ thể thiếu hụt các chất này, tóc sẽ trở nên yếu, dễ gãy rụng và mọc lại chậm hơn bình thường.
Chế độ ăn uống giúp tóc chắc khỏe cần được xây dựng dựa trên sự cân bằng giữa các nhóm chất, và tôi thường khuyên khách hàng bổ sung thực phẩm giàu protein như trứng, cá hồi, các loại hạt; thực phẩm chứa sắt như gan động vật, rau bina; cùng với kẽm từ hàu, hạt bí ngô. Ngoài ra, biotin từ bơ, chuối và các loại ngũ cốc nguyên cám cũng rất quan trọng để kích thích tóc mọc nhanh hơn.
Một mẹo nhỏ mà tôi hay chia sẻ là kết hợp uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để tăng cường tuần hoàn máu đến da đầu, giúp dưỡng chất được vận chuyển hiệu quả hơn. Nếu bạn nghi ngờ mình bị rụng tóc do thiếu dinh dưỡng, hãy thử theo dõi chế độ ăn trong 1 tháng và ghi nhận sự thay đổi của tóc – kết quả sẽ khiến bạn bất ngờ đấy!
Rụng tóc do các bệnh lý da đầu
Xem thêm tại: Phương Anh Cosmetics